شدّه‌ها در عزای حسین (ع) ایستادند

به گزارش ایسنا، این مراسم که هر سال در امامزاده محمدصالح (ع) شهرستان انار باقی‌مانده از دوره ایلخانی (حرم و مقبره)، برگزار می‌شود با نمادهای خاصی همراه است.

محمدرضا نسب‌عبدالهی، فعال میراث فرهنگی شهرستان انار در گفت‌وگویی با ایسنا درباره‌ نمادهای این آیین سنتی می‌گوید: «شدّه» یکی از نمادهای مراسم آیینی «شدّه‌بران» در ماه محرم در شهرستان انار استان کرمان است که قدمت آن دست‌کم به حدود 400 پیش برمی‌گردد.

او توضیح می‌دهد: «شدّه» که از یک وسیله‌ فلزی یا چوبی که معمولا دایره‌شکل است و از یک چوب دست کم سه‌متری تشکیل شده، به وسیله پارچه‌های رنگی آماده می‌شود و وزن میانگین هر شدّه به طور میانگین به 60 کیلوگرم می‌رسد. این شدّه‌ها معمولا به وسیله پارچه‌های رنگی که از سوی اشخاص برای حاجت یا نذری ارائه شده، تزئین می‌شوند و گاهی نیز آیینه‌های کوچک که نماد روشنایی است در اطراف آن نصب می‌شود.

به گفته‌ او، «طوق» در لغت به معنای چیزی دایره‌ای‌شکل است. «شدّه» نیز دقیقا دایره‌ای‌شکل است و به وسیله یک چوب برافراشته می‌شود.

نسب‌عبدالهی در بیان فلسفه‌ برگزاری آیین «شدّه‌بران» نیز اظهار می‌کند: شب هفتم محرم به دلیل اینکه ظاهرا لشکریان حاضر در کربلا، طوق‌های خود را که به مثابه علم‌های اعلام جنگ بوده، برافراشته کردند، شب «طوق» نامیده می شود. در واقع فلسفه «شدّه» و آیین «شدّه‌بران» یک نماد و سمبول از طوق‌ها و علم‌های یاران امام حسین (ع) به شمار می‌رود.

این فعال میراث فرهنگی ادامه می‌دهد: این مراسم آیینی بعدازظهرهای روزهای ششم، هفتم، هشتم، نهم و صبح دهم محرم در شهرستان انار برگزار می‌شود و نهایتا ظهر روز عاشورا که امام حسین (ع) و یارانش به شهادت رسیده‌اند و قاعدتا «طوق‌ها» و «علم‌هایشان» دیگر برافراشته نبودند، به پایان می‌رسد. امسال نیز این مراسم از عصر روز گذشته (17 مهر) در شهرستان انار آغاز شده است.

وی می‌گوید: هر هیات عزاداری در انار معمولا بین سه تا 10 شدّه در اختیار دارد که در هنگام عزاداری روزهای ششم تا ظهر روز عاشورا، پیشاپیش هیات‌ها به حرکت درمی‌آیند که خود نمادی از جلودار بودن علم‌ها محسوب می‌شود.

نسب‌عبدالهی اضافه می‌کند: اگر فردی در زمان آیین «شدّه‌بران» نتواند «شدّه» را کنترل کند و آن به زمین بیفتد، سنت بر این است که باید رسم ادای یک نذر را که هر چه می‌تواند باشد، به جای آورد.

به گفته‌ وی، این آیین که فقط در شهرستان انار در استان کرمان و برخی از نقاط استان یزد برگزار می‌شود، هنوز در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده است  و با توجه به قدمت و نوع برگزاری این آیین امکان ثبت آن در فهرست ناملموس ملی کشور وجود دارد.